یک برنامه غذایی صحیح می تواند به شما کمک کند تا دیگر نگران سلامت قلب خود نباشید. این برنامه غذایی اصطلاحا رژیم قلبی نام دارد. در این روش هدف کلی کاهش مصرف نمک و چربی است. نمک بیش از حد می تواند فشار خون شما را افزایش دهد و منجر به فشار خون بالا شود. فشار خون بالا یک عامل خطر اصلی برای حملات و سایر مشکلات قلبی است. از سوی دیگر، چربی می تواند باعث ایجاد پلاک بر روی دیواره رگ‌ها و همچنین منجر به بیماری‌های قلبی خطرناک شود.
آیا نام های دیگری برای این رژیم وجود دارد؟
نام های دیگر رژیم قلبی شامل رژیم غذایی سالم برای قلب، رژیم غذایی کم سدیم و رژیم غذایی DASH است . (DASH مخفف رویکردهای غذایی برای توقف فشار خون بالا است.)
چگونه تغذیه در بیماران قلبی می تواند به فرد مبتلا به سرطان کمک کند؟
درمان سرطان می تواند منجر به مشکلات قلبی کوتاه مدت و طولانی مدت شود. رژیم غذایی قلبی برای افرادی که سعی در کاهش فشار خون بالا، کاهش سطح کلسترول خون یا کاهش خطر بیماری قلبی را دارند مفید است.
دستورالعمل های اساسی رژیم غذایی قلبی چیست؟
در اینجا چند دستورالعمل مهم در رژیم غذایی کاهنده نمک و چربی را معرفی می کنیم:
- کمتر از 25 تا 35 درصد از کالری روزانه شما از چربی اشباع نشده تشکیل شده باشد.
- کمتر از ۷ درصد کالری روزانه شما باید از چربی های اشباع شده باشد.
- از چربی های ترانس اجتناب کنید.
- کمتر از 200 میلی گرم در روز کلسترول مصرف کنید.
- مصرف نمک خود را محدود کنید؛ کمتر از 2 گرم نمک در روز یا کمتر مصرف کنید.
غذاهایی که می توانید در رژیم غذایی قلبی بخورید چیست؟
- شیر و فرآورده های لبنی شیر، ماست یا پنیر بدون چربی یا با چربی کمتر از 2درصد
- سبزیجات تازه
- تمام میوه های تازه
- نان و غلات محصولات سبوس دار، از جمله نان، ماکارونی، کراکر و غلات
- برنج قهوه ای
- جو
- کینوا
- گوشت و سایر پروتئین ها و گوشت چرخ کرده بدون چربی
- مرغ بدون پوست
- ماهی
- لوبیا و نخود
- بادام زمین و کره بادام زمینی
- جایگزین های گوشت، سویا یا پروتئین گیاهی
- سفیده تخم مرغ
- چربی ها و روغن ها روغن های غیر اشباع (زیتون، بادام زمینی، سویا، آفتابگردان و کانولا)
- دانه ها و آجیل
- آووکادو
غذاهایی که باید از خوردن آنها اجتناب کنید
- ماست یا بستنی
- خامه
- پنیر خامه ای
- سبزیجات سرخ شده
- نان و غلات پرچرب، مانند دونات، بیسکویت، کروسان، شیرینی، پای و کلوچه
- انواع اسنک ها از جمله چیپس و پفک
- تکه گوشتی های پرچرب
- سوسیس و کالباس
آیا داروهایی وجود دارد که هنگام رژیم قلبی باید از آنها اجتناب کنید؟
اگر برای شما یک رقیق کننده خون مانند وارفارین تجویز شده است، حتماً روزانه از غذاهای غنی از ویتامین K استفاده کنید. این به جلوگیری از لخته شدن خون و خونریزی کمک می کند. سبزیجات برگ سبز، از جمله کلم پیچ، اسفناج و کلم، بهترین منابع ویتامین K هستند.
شایع‌ترین شکایت افرادی که رژیم قلبی دارند چیست؟
شایع ترین شکایت در بین افرادی که از رژیم غذایی قلبی استفاده می کنند کمبود نمک است. خوشبختانه، راه‌های مختلفی وجود دارد که می‌توانید بدون نیاز به سدیم، طعم غذای خود را دلنشین کنید.
چند پیشنهاد برای نمکدار کردن غذا بدون نمک!
- آبلیمو و سرکه را امتحان کنید
- گیاهان خشک یا تازه طعم را اضافه می کنند
- ریحان، برگ بو، شوید، رزماری، جعفری، مریم گلی، خردل خشک، جوز هندی، آویشن و پاپریکا را امتحان کنید
- فلفل سیاه، تکه های فلفل قرمز و فلفل کاین می توانند بدون افزودن سدیم به وعده های غذایی شما طعم دهند
چاشنی نمکدار خودتان را تهیه کنید
مواد زیر را باهم ترکیب کنید تا یک چاشنی خوش طعم و جایگزین نمک تهیه کنید:
5 قاشق چایخوری پودر پیاز
2 ½ قاشق چایخوری پودر سیر
2 ½ قاشق چایخوری پاپریکا
2 ½ قاشق چایخوری پودر خردل
1 ½ قاشق چایخوری برگ آویشن له شده
½ قاشق چایخوری فلفل سفید
¼ قاشق چایخوری دانه کرفس
نکاتی برای افرادی که رژیم قلبی دارند چیست؟
تغذیه در بیماران قلبی بسیار مهم است. اگر بیمار قلبی هستید باید یک رژیم قلبی داشته باشید. کربوهیدرات های سالم برای قلب را انتخاب کنید. مصرف فیبر ویسکوز (محلول) خود را با غذاهایی مانند کلم بروکسل، سیب زمینی شیرین، شلغم، زردآلو، انبه، پرتقال، حبوبات، جو، و سبوس جو دوسر افزایش دهید. روزانه 5 تا 10 گرم مصرف کنید. همانطور که مصرف فیبر خود را به تدریج افزایش می دهید، میزان آبی که می نوشید را نیز افزایش دهید. این به شما کمک می کند از مشکلات گاز معده جلوگیری کنید.
- کربوهیدرات های تصفیه شده مانند شکر، شیرینی ها و نوشیدنی های شیرین شده با شکر را محدود کنید.
- چربی های سالم قلب را انتخاب کنید.
- با انتخاب پروتئین بدون چربی و محصولات لبنی کم چرب، چربی اشباع شده را کاهش دهید.
- چربی های تک غیر اشباع و چربی های چند غیر اشباع امگا 3 برای سلامت قلب شما مفید هستند.
- آجیل، آووکادو، زیتون یا روغن زیتون را برای دریافت چربی های تک غیراشباع انتخاب کنید.
- برای دریافت چربی های امگا 3 از روغن کانولا، سویا یا گردو استفاده کنید.
- غذاها را در خانه بپزید تا میزان نمک موجود در آنچه می خورید را کنترل کنید.
- هنگام خرید کنسرو، گزینه های بدون نمک یا کم نمک را انتخاب کنید.
- تا حد امکان از نمک کمتری در پخت و پز استفاده کنید.
چه غذایی را خارج از منزل بخوریم؟
در برنامه تغذیه در بیماران قلبی جایی برای رستوران رفتن نیز وجود دارد. پس با خیال راحت به دوستان و خانواده به رستوران بروید اما دستورات زیر را اجرا کنید:
- وقتی در یک رستوران هستید، برایتان چند پیشنهاد داریم:
- خوراکی‌ها، سیب‌زمینی‌ها و سبزیجاتی که بدون سس، پنیر یا کره تهیه شده‌اند را انتخاب کنید.
- مقدار کمی گوشت بخورید و بیشتر سبزیجات بخورید.
- از غذاهای حاوی مانند بیکن خرد شده یا پنیر پیتزا خودداری کنید.
- به جای کره از روغن زیتون درخواست کنید.
- غذاهایی را انتخاب کنید که بخارپز، آب پز یا گریل شده باشند.
ویتامین مقوی قلب
یکی از مهم ترین عضو در بدن قلب است که وظایف و نقش بسیار مهمی را در بدن ایفا می کند.
و به طور کلی عملکرد سایر اعضای دیگر بستگی به عملکرد قلب دارد.
قلب انسان در طول عمر و زندگی خود، حدود ۲.۵ میلیارد بار می زند و خون مورد نیاز برای هر عضو از بدن را تأمین می‌کند به همین دلیل است که در عملکرد سایر اعضا نقش دارد و حتی در سمت راست خون را به ریه‌ها که در هنگام پر شدن از اکسیژن هستند، می فرستد.
قلب با پمپاژ خون به سایر اعضا، تغذیه ی آن ها را فراهم می کند که این مورد در حفظ سلامت اعضای بدن خیلی پر اهمیت است و تنها لازمه ی آن سلامت قلب است.
برای حفظ سلامت قلب مکمل ها و ویتامین ها و همین طور رژیم های غذایی وجود دارد که بهتر است مورد استفاده قرار بگیرند و قلب را از ایجاد آسیب های احتمالی نجات دهند.
از جمله بهترین مکمل های قلب شامل: آمینواسیدها، مواد معدنی و همین طور مکمل های گیاهی هستند که معمولا به شکل کپسول و قرص و یا حالت جامد و مایع می باشند که مصرف آن ها راحت تر صورت بگیرد.
اما به یاد داشته باشید که هرگز این مکمل ها را جایگزین وعده های اصلی غذایی نکنید چرا که این مکمل ها در کنار وعده های غذایی می توانند عملکرد مناسب خود را داشته باشند.
ویتامین‌های مختلفی وجود دارند که به عنوان مکمل‌های مقوی قلب شناخته می‌شوند.
در ادامه، چند ویتامین کلیدی برای سلامتی و قوی‌تر کردن قلب را بررسی می‌کنیم که شامل موارد زیر می باشد:
۱- ویتامین D
ویتامین D به طور معمول توسط بدن در پاسخ به تابش نور خورشید تولید می‌شود.
این ویتامین می‌تواند به بهبود عملکرد قلب کمک کند و به کاهش خطر بروز بیماری‌های قلبی عروقی مانند بیماری عروق کرونری و فشار خون بالا کمک کند.
منابع غذایی ویتامین D شامل ماهی های چرب از جمله سالمون و ماکرل، سوپ خوراکی و تخم مرغ هستند.
۲- ویتامین C
ویتامین C یک آنتی‌اکسیدان قوی است که به محافظت از سلول‌های قلبی در برابر آسیب اکسیداتیو کمک می‌کند.
این ویتامین هم چنین به تقویت سیستم ایمنی بدن کمک می‌کند و به کاهش التهاب‌های مرتبط با بیماری‌های قلبی عروقی می‌تواند مؤثر باشد.
منابع غذایی ویتامین C شامل پرتقال، توت‌ها، توت‌فرنگی، فلفل قرمز و سبز، و گیاهان سبزیجاتی مانند جعفری و گشنیز هستند.
۳- ویتامین E
ویتامین E نیز یک آنتی‌اکسیدان است که می‌تواند از آسیب اکسیداتیو به بافت قلبی جلوگیری کند.
علاوه بر این، ویتامین E می‌تواند به کاهش التهاب‌ها و ایجاد رگ‌های خونی سالم کمک کند.
منابع غذایی ویتامین E شامل بادام، تخمه، برنج قهوه‌ای، روغن می باشد.
مهم است بدانید که عوامل دیگری نیز مانند تغذیه متعادل، ورزش منظم، کنترل استرس و عدم مصرف سیگار برای حفظ سلامتی قلب و عروق بسیار مؤثر هستند.
قبل از مصرف هرگونه مکمل ویتامینی، بهتر است با پزشک یا متخصص تغذیه خود مشورت کنید.
برنامه غذایی بیماران قلبی
برای بیماران قلبی، تغذیه سالم و متعادل بسیار مهم است. یک برنامه غذایی مناسب برای بیماران قلبی عموماً شامل موارد زیر است:
۱-مصرف میوه‌ها و سبزیجات
میوه‌ها و سبزیجات غنی از آنتی‌اکسیدان‌ها، فیبر، و ویتامین‌ها و مواد مغذی مهمی هستند.
بیماران قلبی باید به طور منظم میوه‌ها و سبزیجات تازه را در برنامه غذایی خود جایگزین کنند.
پرتقال، سبزیجات تاریک رنگ مانند اسفناج و بروکلی، هویج، خیار، و گوجه فرنگی از جمله منابع خوبی هستند.
۲- مصرف ماهی
ماهی یک منبع عالی از اسیدهای چرب امگا-۳ است که به سلامت قلبی کمک می‌کند.
مصرف ماهیانی مانند سالمون، ماهی تن، ماهی قزل آلا و ماهی ماکرل پیشنهاد می‌شود.
می‌توانید آنها را پخته یا سرخ شده مصرف کنید.
۳- محدود کردن مصرف چربی‌های اشباع شده و کلسترول
مصرف بیش از حد چربی‌های اشباع شده و کلسترول می‌تواند باعث افزایش ریسک بیماری‌های قلبی شود.
توصیه می‌شود مصرف مواد چربی اشباع شده مانند گوشت قرمز چرب، محصولات لبنی با چربی بالا، و غذاهای پخته در روغن‌های نیمه جامد مثل روغن پالم را کاهش دهید.
۴- محدود کردن مصرف نمک
مصرف بیش از حد نمک می‌تواند منجر به افزایش فشار خون شود.
بنابراین، توصیه می‌شود مصرف نمک را کاهش دهید و از جایگزین‌های طبیعی مانند آبنبات، آویشن، زعفران و ادویه‌های دیگر استفاده کنید.
۵- محدود کردن مصرف نوشیدنی‌های شیرین
مصرف بیش از حد نوشیدنی‌های شیرین شامل نوشابه‌ها و آبمیوه‌های صنعتی می‌تواند به افزایش قند خون و وزن منجر شود.
به جای آنها، از آب، آبنبات، چای سبز یا آب لیمو استفاده کنید.
در نهایت همواره مهم است با پزشک خود مشورت کنید و برنامه غذایی مناسب برای وضعیت خاص خودتان را در نظر بگیرید.
این برنامه غذایی ممکن است بسته به نیازها و محدودیت‌های شما تغییر کند.
لازم به ذکر است که وقتی خون رسانی به قسمت های مختلف بدن کاهش یابد و حتی متوقف شود، فعالیت عضله ای قلب هم به طور طبیعی متوقف می شود و در این شرایط قلب دچار ایست می شود که در این شرایط احیا باید صورت بگیرد و اگر دیر اقدام شود به این معنی که ۵ دقیقه از ایست قلبی گذشته باشد به راحتی به مغز و ریه ها نیز آسیب می زند که این آسیب در برخی شرایط قابل جبران خواهد بود. و اما اگر ۱۰ دقیقه از ایست بگذرد مغز آسیب کلی می بیند و به طور کل از بین می رود که در این شرایط فرد زنده بماند دچار مرگ مغزی می شود پس افراد مبتلا به بیملری قلبی بهتر است در هر شرایط رژیم غذاییشان را رعایت کنند تا مشکلی در این خصوص ایجاد نشود.
میوه های مضر برای بیماران قلبی
بیماران قلبی خطر ابتلا به اکثر بیماری ها را دارند و البته درصد ابتلا به بیماری در آن ها بسیار بالاست به همین دلیل باید مراقب باشند و حتما رژیم غذایی که پزشک برایشان تجویز کرده است را رعایت کنند.
این رژیم تنها در خصوص وعده های غذایی نیست و لازم است مراقب مصرف برخی از میوه‌ها باشند، زیرا برخی از آنها ممکن است در برخی از شرایط قلبی ضرر داشته باشند.
در زیر چند نمونه از میوه‌هایی که برخی بیماران قلبی باید محدود کنند یا به آنها احتیاط کنند آورده شده است:
۱- انگور
انگور غنی از قند است و مصرف بیش از حد آن می‌تواند باعث افزایش قند خون شود و جز شیرین ترین میوه ها محسوب می شود.
بنابراین، بیماران قلبی که مبتلا به دیابت هستند، باید مصرف انگور را محدود کنند یا با پزشک خود مشورت کنند.
۲- خرما
خرما نیز یک میوه با قند طبیعی است.
بیماران قلبی با دیابت باید مصرف خرما را محدود کنند و میزان مصرف را با پزشک خود مشاوره کنند که این مورد بیش تر برای بیماران دیابتی می باشد.
۳- آناناس
آناناس حاوی آنزیم بروملین است که می‌تواند برخی از داروهای قلبی مانند بتابلاکرها و آنتی‌کوآگولانت‌ها تاثیر بگذارد.
در صورت مصرف همزمان این داروها، بهتر است با پزشک خود مشورت کنید.
۴-لیموترش
لیموترش حاوی اسید سیتریک است که می‌تواند باعث افزایش سطح اسید معده شود و در برخی از موارد عوارض معده‌ای مانند سوزش معده ایجاد کند.
بنابراین، برخی بیماران قلبی که مشکلات معده دارند، باید مصرف لیموترش را محدود کنند یا با پزشک خود مشورت کنند.
با این حال، این موارد فقط برای برخی بیماران قلبی با مشکلات خاص و تحت نظارت پزشک قابل اعمال است.
هم چنین بیماران قلبی باید برخی از موارد را به دلیل تأثیرات منفی آنها بر قلب و عروق خود محدود کنند یا از آنها اجتناب کنند.
در زیر تعدادی از ممنوعیت‌های معمول برای بیماران قلبی آورده شده است:
۱-مصرف بیش از حد نمک
مصرف بیش از حد نمک می‌تواند منجر به افزایش فشار خون شود و بر قلب و عروق تأثیر منفی داشته باشد.
بنابراین، بیماران قلبی باید مصرف نمک را محدود کنند و به توصیه‌های پزشک خود در این زمینه عمل کنند.
۲- مصرف چربی‌های اشباع شده و ترانس
مصرف بیش از حد چربی‌های اشباع شده موجود در محصولات گوشت قرمز چرب، محصولات لبنی با چربی بالا، روغن نخل و روغن کره و چربی‌های ترانس، موجود در بسیاری از مواد غذایی آماده و خوراکی‌های صنعتی می‌تواند ریسک بروز بیماری‌های قلبی عروقی را افزایش دهد.
بنابراین، توصیه می‌شود این چربی‌ها را به حداقل برسانید یا بهتر است از آنها اجتناب کنید.
۳-مصرف قند و شیرینی‌های قندی
مصرف بیش از حد قند و محصولات شیرینی می‌تواند باعث افزایش قند خون و افزایش ریسک بیماری‌های قلبی عروقی شود. بنابراین، بیماران قلبی با دیابت باید مصرف قند را محدود کنند و میزان قند مصرفی را با پزشک خود هماهنگ کنند.
۴-سیگار
سیگار هم مورد دیگر از عوامل اصلی بروز بیماری به خصوص قلب و ریه ها می باشد.